Onlangs kreeg ik de vraag of we nog een uitvaart in de kerk konden regelen.

‍

Ik was enigszins verbaasd en beantwoorde de vraag met een volmondig, “já, natuurlijk!” De familie was in de veronderstelling dat mensen niet meer na een kerkdienst begraven konden worden. “Het komt toch bijna nooit meer voor in de kerk,” zei de dochter. Dat is helemaal waar maar dat wilt nog niet zeggen dat het niet meer kán.

Kerkelijke uitvaartdiensten waren pakweg 20 jaar geleden heel gewoon. Vrijwel iedereen deed dat zo. Men ging eerst naar de kerk, dan begraven naast de kerk en aansluitend een royale koffietafel in een naburige horecagelegenheid. Uiteraard was het een andere tijd. Waarin de overledene vaak nog een gelovige kerkganger bleek. Het was toen vreemd (zo niet een Godszonde) om deze mensen geen kerkelijke uitvaart te geven. Dat deed je niet en zou waarschijnlijk ook niet passen bij de overleden dierbare.

Voor het Katholieke geloof telt dat je gedoopt bent en dus een absoute nodig hebt om in "Ut Kepelke in de Lôch" uit te komen aan het einde van je leven. De absoute is het laatste deel van een uitvaartdienst waarbij de kist met de overledene met wijwater wordt besprenkeld en bewierookt onder het uitspreken van een gebed. “Moge de engelen u geleiden naar het paradijs”, zal de geestelijke zeggen en dan zal “In Paradisum” ingezet worden door koor of zanger(es). Een ritueel waar de gelovige katholiek zich door gesterkt zal voelen. Sowieso zitten kerkelijke diensten natuurlijk vol met rituelen en symboliek.

Nog een enkele keer, vindt er een uitvaart plaats in een kerk. Om eerlijk te zijn; het heeft wel iets. De kerken zijn vaak statige en mooie gebouwen. Met veel akoestiek, mooie beelden en schilderijen. Het is een plek vol rust en je stapt letterlijk even uit de hectiek van alle dag.

Ook zijn de geestelijken tegenwoordig een stuk(je) opener en niet meer de dominante man op het altaar. Vroeger had de pastoor een hoge status in een dorp of stad. Die status bestaat nog steeds maar de meeste pastoors zijn heel benaderbaar en tonen veel interesse in het wel en wee van de medemens. De belangrijkste reden om in deze tijd een kerkelijke uitvaartdienst te hebben, is de overledene zelf. Was deze persoon (erg) gelovig dan mag je haar of hem niet uit de kerk weghouden is mijn mening. Maar goed, uiteindelijk beslissen vanzelfsprekend de nabestaanden.

Langzaam maar zeker zag ik door de jaren heen een beweging ontstaan naar andere alternatieven in plaats van de kerk. Bijvoorbeeld bij mensen thuis, buiten in de tuin, in de aula van het crematorium en nog veel later in horecagelegenheden.

Iets wat we heden ten dage als heel normaal beschouwen. De uitvaart is meer een herdenking aan de overledene geworden. Dat is ook mooi, fijn en vaak veel persoonlijker. Wat mij betreft een goede ontwikkeling die ook meer in deze tijd past. Een uitvaart kan een ruggensteun zijn in het rouwproces.

Mensen worden weggedragen met een stille of de dikke trom. Het gaat alle kanten op en niets lijkt te gek. En mocht de kerk hierin passen dan gaan wij met alle liefde een mooie kerkdienst organiseren. Dat is voor ons geen enkel probleem.

Bob

‍