“Mag ik bij mam blijven? Tot zover als kan?” Verdrietig kijkt de zoon van de langdurige zieke moeder mij aan. Welk antwoord verwacht hij? Mijn reactie is positief en dat maakt hem zichtbaar ontspannen. De tranen die hoog zaten, komen er alsnog uit. Dat lucht op voor hem.

Hoe vreemd het wellicht ook klinkt: de ovenruimte van een crematorium is ook voor nabestaanden toegankelijk. Mits de uitvaartondernemer dit regelt bij het desbetreffende crematorium. Je mag als nabestaande dus mee naar de allerlaatste stap die de overledene nog moet maken.

Net als bij een begrafenis (of officieel een ter aarde bestelling) mogen mensen meehelpen. Samen de kist in de grond laten dalen kan een heel mooi moment zijn. Zelfs geruststellend werken. Mensen maken de cirkel rond, ondersteunend in hun verwerking. Een enkeling sluit zelfs het graf mee met de grafdelvers.

Waarom zou dan die laatste stap niet bij een crematorium gemaakt mogen worden? Een aantal jaren geleden was dit niet bespreekbaar. Ik bracht dan samen met een collega van het crematorium de overledene naar de ovenruimte. Nooit nadenkend dat dit voor de nabestaanden wellicht ook “fijn” zou kunnen zijn. Bij een begrafenis kan vrijwel alles maar bij een crematie stopt het in de aula.

Vreemd…?

In bovengenoemde situatie kreeg ik voor de eerste keer te maken met deze vraag. Na wat heen en weer gebel, kreeg ik toestemming. Samen met de zoon bracht ik haar dus uiteindelijk naar de ovenruimte. Nog steeds vraag ik mij af wie er zenuwachtiger was; hij of ik? Ik had vele vragen door mijn hoofd spoken. Variërend van “wat doe ik hem aan?” tot “kan dit wel?”

Het bleek een oprechte wens en het deed hem zichtbaar goed dat hij mee was geweest. Hij sprak zelf de mooie woorden: “Verder kan ik niks meer doen voor mam, hier houdt het op.” Dat gaf mij een ontzettend fijn gevoel. Dit zou de zoon gegarandeerd gaan helpen in het rouwproces.

Tegenwoordig is het wat vanzelfsprekender om mee te gaan naar de ovenruimte. De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat de reacties nogal wisselend zijn. De ene persoon vindt het fijn. De ander heeft er achteraf gezien geen meerwaarde in gevonden.

De invoer (vreselijk begrip trouwens) is klinisch, ondanks de fijne uitleg en empathische betrokkenheid van de crematoriummedewerker(s).

Hoe gaat dit nu eigenlijk in zijn werk: na de afscheidsdienst kom je in een killere ruimte terecht. Deze ruimte is bedoeld als werkruimte en moet aan vele wettelijk eisen voldoen. Vandaar dat de ruimte strak en wellicht wat fabrieksmatig kan overkomen. Dat is wel belangrijk om te weten en te beseffen als u met deze laatste stap meegaat. Vaak komen nabestaanden uit een heel mooie afscheidsdienst en kan de volgende en tevens laatste stap, erg koud overkomen. Je wordt als het ware uit de mooie bubbel van de uitvaart gehaald. De kist wordt vervolgens op een hefwagen gezet en na een sein schuift de ovendeur omhoog waarna een watergordijn de hitte tegenhoudt. Een stalen arm schuift de kist dan door het watergordijn in de oven. Daar is een feloranje gloed maar geen vlammen. In vrijwel alle gevallen gaat de kist nog niet direct branden tijdens de invoer. Deze invoer procedure duurt ongeveer 10 seconden. Pas als de ovendeur dicht gaat, start het crematieproces dat ongeveer anderhalf uur duurt.

Het is dus belangrijk om voor jezelf te weten of er meerwaarde zit in deze laatste handeling. Het moet geen eng beeld of vervelend gevoel geven waar je later mee rond blijft lopen. Voelt het juist goed, ga graag mee naar de ovenruimte. In samenspraak met uitvaartverzorger en crematorium is dit meestal te regelen. Houd rekening met de regels en eventuele (korte) wachttijd.

Maar bovenal, luister naar je hart, volg je gevoel en dwing jezelf niet tot een handeling. De grens bepaal je ten alle tijden zelf. Elke grens is goed!

Bij een afscheid is géén goed en/of fout. Net als de overledene zijn wij ook uniek. Ieder met zijn eigen wensen en grenzen.

‍

Bob